Top 10 Sedum - laagblijvende soorten: niet alleen voor op het dak |
|
|
|
|
 |
| 253 sec |
Van klassiekers tot nieuwe cultivars
De naam Sedum komt van het Latijnse woord sedère, dat 'zitten' betekent. Een zittende plant dus. En dat klopt, gezien de groeiwijze van de Sedum-soorten waar het in deze aflevering over gaat. Het geslacht Sedum behoort tot Crassulaceae, de familie van de vetplanten, die allemaal de eigenschap hebben dat ze vocht opslaan in het blad zodat drogere periodes kunnen worden doorstaan. Andere bekende familieleden zijn Sempervivum en de kamerplanten Crassula (de naamdrager van de familie dus) en Kalanchoë. De bloemetjes staan altijd als scherm bij elkaar, met meestal vijf bloemblaadjes en duidelijke meeldraden. Hierdoor komen er veel insecten op af. Laagblijvende Sedum-soorten zijn de laatste jaren extra populair vanwege het gebruik als dakbedekking. Daarvoor worden meestal de zaaibare soorten gebruikt, zoals Sedum acre, Sedum album, Sedum lydium en Sedum spurium. In deze aflevering ga ik in op de wat apartere soorten, die vooral sierwaarde hebben door de bladvorm.
 |
Combinaties
Ontwerpers bedenken vaak grote borders met prachtige combinaties van vaste planten in allerlei kleuren en hoogtes. Maar er zijn altijd gedeeltes van een tuin die vragen om een subtielere aanpak: een rand van een border, langs de muren van het huis, hoekjes van paden die niet belopen worden, een saaie parkeerplaats enzovoort. Dit zijn allemaal plekken waar Sedum goed kan gedijen, mits in de volle zon. Als een voortuin vol grind ligt van de vorige bewoners, is dat een uitgelezen kans om de tuin op een duurzame manier te vergroenen met dit soort bodembedekkers. Een bijkomend voordeel: de meeste blijven in de winter groen.
|
|
Er zijn altijd gedeeltes van een tuin die vragen om een subtielere aanpak
| |
|
Ongevoelig voor ziekten en plagen
Zoals gezegd, zijn deze vetplanten vooral geschikt voor in de volle zon. De voorkeur gaat uit naar kalkminnende grond, maar belangrijker is een goed doorlatende grond. Er hoeft geen voeding in te zitten. Arme zandgrond moet voldoende zijn; dan zullen de planten niet ziek worden. Staan ze te vochtig, dan zullen ze wegrotten, vooral na de winter. Hogere Sedum-soorten, zoals de overbekende Sedum 'Herbstfreude', kunnen gevoelig zijn voor (valse) meeldauw. Daar hebben de laagblijvende soorten nauwelijks last van.
Door elkaar?
 | | Sedum |
|
|
Het is leuk om te spelen met de diversiteit aan bladvormen en -kleuren voor afwisseling en kijkplezier. Er is zoveel variatie in laagblijvende Sedum-soorten en -cultivars; daar moet je gebruik van maken. Grijze tinten combineren met roodbladigen, of rood-oranje tinten mengen met geelbladigen - genoeg keuze om er een spannend geheel van te maken. Maar grotere vlakken van hetzelfde kan ook.
Een greep uit het wat nieuwere sortiment:
De top 10
1 Sedum sieboldii
 | | Sedum sieboldii |
|
|
Ik begin deze top 10 graag met een soort - dus niet nieuw - die naar mijn idee te weinig toegepast wordt. Zoals de tweede naam al doet vermoeden, komt deze Sedum voor in de natuur in Japan. Hij is langs rivieren en kliffen te vinden. Voor een bodembedekkende soort heeft hij vrij grof, grijsachtig blad, dat met lange stengels over de grond ligt gedrapeerd. Door de grootte van het blad zorgt hij voor afwisseling met andere bladvormen. Er bestaat een bontbladige selectie, 'Mediovariegata' genaamd.
2 Sedum cauticola 'Coca Cola'
 | | Sedum cauticola 'Coca Cola' |
|
|
De variant 'Lidakense' is veel bekender en wordt algemeen gekweekt. 'Coca Cola' is een nieuwere cultivar, die ronder blad heeft en een lichtere roze bloemkleur. De blaadjes staan ook dichter bij elkaar. S. cauticola komt van origine ook uit Japan, van het noordelijke eiland Hokkaido. Hij is fijner van structuur dan de bovenstaande soort. Hij bloeit eveneens in augustus/september en komt inclusief bloem ook niet boven de 10 cm uit. Hij lijkt op Sedum ewersii, maar die heeft iets getand blad en is bovendien bladverliezend.
3 Sedum spurium 'Setz0001' SPOT ON Deep Rose
 | | Sedum spurium 'Setz0001' SPOT ON Deep Rose |
|
|
Sedum spurium wordt al jarenlang in allerlei cultivars aangeboden. 'Schorbusser Blut', 'Purpurteppich' en 'Fuldaglut' zijn bekende namen. Hij komt van nature voor in het Kaukasusgebergte tot in Noord-Iran. De soort is bestand tegen een iets minder droge bodem en kan zelfs in de halfschaduw. Een makkelijke, veelzijdige plant, dus. Het verschil met deze vrij nieuwe cultivar zit hem in de compacte groei, het intens donkerrode blad en de rijke bloei in juli en augustus.
4 Sedum 'Wildfire' (Sunsparkler-serie)
 | | Sedum 'Wildfire' (Sunsparkler-serie) (foto: [LINK GIP 6547]Plantipp[/LINK]) |
|
|
Een serie met spectaculaire kleuren in het blad is de Sunsparkler-serie. Wát een verschillende tinten zitten er in het blad van deze groep bodembedekkers. 'Wildfire' valt op door het bordeauxrode blad met een oranje rand. De cultivar is een mutant uit Sedum 'Firecracker', ook een introductie van het Amerikaanse bedrijf dat de Sunsparkles-serie op de markt heeft gebracht. Door de typische kleur zijn er weer andere combinaties te maken dan met de geijkte soorten, zoals met de felgekleurde bloemen van Delosperma.
5 Sedum 'Lime Zinger' (Sunsparkler-serie)
 | | Sedum 'Lime Zinger' (Sunsparkler-serie) (foto: Plantipp) |
|
|
Nóg maar een uit deze serie, om aan te geven dat er heel veel verschillende zijn met een verschillende uitstraling. Het grijsgroene blad is bijzonder door het donkerrode randje als accent. Thymus praecox 'Coccineus', bijvoorbeeld, zou niet misstaan als buurman. Net zoals zijn voorgaande 'broertje' bloeit hij in juli en augustus met een roze schermbloemetje. Hij wordt maximaal 15 cm hoog met het bloemsteeltje erbij en heeft al in 2014 een zilveren medaille gewonnen tijdens de vakbeurs Plantarium. Deze plant is beproefd en redelijk nieuw.
6 Sedum 'Chocolate Ball'
 | | Sedum 'Chocolate Ball' |
|
|
Dit is een zeer fijnbladige Sedum met donker blad. De vorm van het blad zit enigszins tussen die van Sedum album en Sedum reflexum in. Na een aantal roze bloeiende varianten is dit een geel bloeiende, die in juli/augustus tot bloei komt. Er zit Sedum polytrichoides-bloed in, een soort die in Oost-Azië voorkomt. Het contrast tussen het donkere blad en de gele bloem maakt hem aantrekkelijk. Sedum acre 'Yellow Queen' zou niet misstaan als frisgroene tegenhanger.
7 Sedum reflexum 'Lemon Ball'
Sedum reflexum is altijd mijn favoriet geweest. Hij is wat meer uitgesproken dan bijvoorbeeld Sedum spurium of S. spathulifolium. Daarbij let ik niet op de kleur, maar vooral op de structuur van het blad: pittig gepunte vetblaadjes die parmantig horizontaal van de steel af staan. 'Lemon Ball' is een verbeterde vorm van de oude getrouwe 'Angelina'. Hij is nog intenser geel, dus ideaal om licht in de duisternis te geven zonder tuinverlichting. Denk aan een hoek bij een huis of een schuur.
8 Sedum reflexum 'Blue Spruce'
 | | Sedum reflexum 'Blue Spruce' |
|
|
Op favorieten mag je extra de klémtoon leggen, dus ook op de blauw-grijsbladige vorm van Sedum reflexum. S. reflexum is overigens inheems in ons land en is bekend onder de Nederlandse naam 'tripmadam'. Hij hoort thuis op zandgrond, muurtjes en rivierdalhellingen en is een waardplant voor de zeldzame apollovlinder. Het zou toch mooi zijn als we die een handje kunnen helpen met de aanplant van deze soort. In de natuur is hij vaak te vinden in gezelschap van Thymus pulegioides (grote tijm).
9 Sedum 'Bertram Anderson'
 | | Sedum 'Bertram Anderson' |
|
|
S. 'Bertram Anderson' is de meest grofbladige van dit tiental. Hij heeft muisgrijs blad langs slappe stelen, zodat de plant de bodem bedekt. De bloemen zijn oudroze en bloeien al in juni en juli. Bertram Anderson was een Engelse tuinliefhebber, die tijdens zijn leven maar liefst zes tuinen heeft aangelegd omdat hij als chemicus steeds moest verhuizen. Hij verzamelde tijdens zijn vakanties nieuwe soorten en vulde zijn tuinen hiermee. Dit is geen nieuwe introductie, maar wel één die nog ongeëvenaard is in zijn soort.
10 Sedum takesimense 'Nonsitnal' ATLANTIS
 | | Sedum takesimense 'Nonsitnal' ATLANTIS |
|
|
Tot slot een superbontbladig vetkruid met gele bloemen. Deze Sedum heeft in 2019 de prijs voor de beste plant gewonnen op de beroemde Engelse Chelsea Flowershow. In Nederland won hij in hetzelfde jaar zilver tijdens Plantarium. De één vindt hem foeilelijk, de ander ziet creatieve mogelijkheden. De groenbladige soort is te vinden langs de kust van Zuid-Korea. De crèmewitte rand is duidelijk aanwezig, waardoor ook de gezaagde bladinsnede goed uitkomt. De plant groeit in de breedte tot 50 cm uit.
 | | Marlien van der Linden |
|
|
| LOGIN
met je e-mailadres om te reageren.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
|
